Nay Tết Ất Mùi 2015, khai bút trên Face book bằng mẩu truyên ngắn, tôi muốn kể lại một kỷ niệm sâu sắc trong cuộc đời về tình bạn, tình đồng nghiệp
Tháng 3 năm 1990, khi ở Tiệp khắc chính quyền XNCN đã đổ, tôi sang gặp tập đoàn Tesla để hỏi xem trong tình hình mới nên tiếp tục hiệp định Việt nam cung cấp sản phẩm bán dẫn (của nhà máy Z181) và linh kiện thụ động (của nhà máy Viettronics Bình Hòa) như thế nào. Lúc đến thì toàn Ban Tổng Giám đốc đã từng làm việc với tôi trước đây, vốn là những đảng viên đảng Cộng sản Tiệp khắc, đã bị đuổi việc hết. Một Ban TGĐ mới tiếp tôi và buồn rầu thông báo rằng thị trường XHCN không còn nữa, sản phẩm làm ra không thể bán cho ai, phải ngưng sản xuất và vì vậy không có nhu cầu mua linh kiện nữa. Họ đang lo lắng sẽ phải bán Tesla và sát nhập vào một công ty tư bản nào đó của Áo.
Cuộc làm việc kết thúc khá sớm, và thay vì mời chúng tôi ra nhà ăn chiêu đãi như thường lệ, họ mời xuống phòng seminar. Cửa vừa mở tôi bước vào, thì toàn ban TGĐ cũ ảo ra và lần lượt ôm hôn thắm thiết! Ngùi ngùi, tủi tủi, chưa biết nói với bạn thế nào, thì ông TGĐ mới đã mời mọi người an vị, và long trọng tuyên bố: “Hôm nay chúng ta, những người bạn cũ và mới của GS Nguyễn văn Ngọ họp nhau tại đây để mừng sinh nhật lần thứ 60 của Giáo sư”
Tôi rất ngạc nhiên, vì không để ý rằng hôm đó là ngày sinh nhật, lại càng không hiểu bằng cách nào bạn biết là sinh nhật lần thứ 60?. Rồi cả một núi hoa và quà tặng ụp xuống đôi tay tôi! Quà của Ban Giám đốc mới là những sản phẩm Tesla, nhưng của BGĐ cũ là hàng pha lê Tiệp sang trọng do họ góp tiền mua tặng. Tôi thốt lên “Chúa ơi, các bạn đâu còn lương nữa mà mua quà tặng tôi?”. Ông TGĐ cũ cười cười “ còn cái nhà nghỉ ở ngoại ô, trước đây ngày nghỉ ra đó thư giãn, bây giờ cả tuần lao động ở đó kiếm sống”. Rồi sâm banh và thức ăn nguội được dọn ra, anh Trần Cơ PGĐ nhà máy Z181 cảm động quá có bao nhiêu chai Lúa Mới mang theo đem bày hết lên bàn. Ông TGĐ cũ không cho mở, nói: “ đây là những chai Lúa Mới cuối cùng của chúng tôi, sẽ giao cho những người sắp đến tuổi 60 có mặt ở đây cất giữ, chúng tôi sẽ cùng uống vào những ngày sinh nhật lần thứ 60 của họ”. Tôi rất hiểu con người lịch lãm nầy: một mặt ông thể hiện sự trân trọng đối với món quà của những người bạn Việt nam, mặt khác ông khéo léo giúp TGĐ mới giữ nội quy của nhà máy: không uống rượu mạnh vào những buổi trưa của ngày làm viêc!
Một phần tư thế kỷ đã qua, hồi tưởng lại tình cảm cao đẹp của những người bạn và đồng nghiệp quốc tế, với những tình tiết nho nhỏ mà thấm đậm tính nhân văn, tuy vật đổi sao dời mà tình người còn đó, nay viết lại để khai bút vào những ngày đầu xuân trong sáng và ấm áp của Tết Ất Mùi nầy.
Chiều mùng 2 Tết Ất Mùi, dương lịch 20/02/2015
Nguyễn Văn Ngọ